BİZE SORUN

Yanık ile Karşılaştığınızda Neler Yapabilirsiniz?

Çayırova Tıp Merkezi Genel Cerrahi Uzmanı, Uzm. Dr. Hakan Emin Bulut son günlerinde ülkemizde yaşanan yangın olaylarından yola çıkarak, bireylerin herhangi bir yanıkla karşılaştıklarına neler yapılabileceği konusunda bilgilendirdi.

YANIK NEDİR? DERECELERİ NELERDİR?

Yanık; ısı, güneş, elektrik ya da çeşitli kimyasallara maruz kalma sonucunda oluşan doku hasarıdır.  Yanığın derecesine göre uygulanabilecek müdahaleler değişiklik göstermektedir. Bazı yanıklarda acilen sağlık kurumuna müracaat gerekir. Bazı yanıklarda ise evde uygulanacak küçük müdahaleler ile günlük yaşamınıza kolaylıkla dönebilirsiniz. Yanıkların dereceleri:

  1. Derece Yanık: Cildin dış tabakasında kızarıklık ve ağrıya neden olabilir. Genellikle 48 saatte iyileşir.
  2. Derece Yanık: Bu tür yanıklar cildin en üst yüzeyine ve ikinci deri tabakasına etki eder. Kabarcık, şiddetli ağrı ve yara izi oluşabilir.
  3. Derece Yanık: Cildin altında yağ tabakası bulunur, bu tarz yanıklarda yanık cildi aşıp yağ tabakasına kadar gelir. Bu yanıklar sinirleri yok ederek bölgede hissizliğe ya da uyuşmaya neden olabilir.
  4. Derece Yanıklar: Sinirleri geçip kemik ve eklemlere işleyen yanıkladır. Acil tıbbi müdahale yapılması gerekir.

ISI İLE OLUŞAN YANIKLARDA HANGİ İLK YARDIM UYGULAMALARI YAPILABİLİR?

  • Kişi halen yanmaya devam ediyor ise panik yapması ve koşması engellenir.
  • Yaralının üzeri battaniye veya bir örtü kapatılır ve yuvarlanması sağlanır.
  • ABC’si (yaşam belirtileri) değerlendirilir.
  • Solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrole edilir.
  • Yanık oluşan bölgedeki deri zarar görmeden giyselerin çıkarılması sağlanır.
  • Eğer yanık olan bölge çok büyük değil ise en az 20 dk. çeşme suyuna tutulur.
  • Yüzük, bilezik ve saat gibi eşyalar ödem oluşmaması için çıkarılır.
  • Mutlaka enfeksiyon kapmaması adına hijyene dikkat edilir. Kesinlikle su toplayan yerler patlatılmaz!
  • Yanık bölge üzerine ilaç ya da yanık merhemi gibi maddeler de sürülmez, bölge temiz bir bez ile örtülür.
  • Yanık geniş ve sağlık kuruluşu uzaksa hasta / yaralının kusması yoksa bilinci açık ise ağızdan sıvı (1 litre su -1 çay kaşığı karbonat -1 çay kaşığı tuz karışımı) verilerek sıvı kaybı önlenir,
  • Tıbbi yardım istenir (112).

1.ve 2. DERECE, ÇAPLARI YAKALAŞIK 6-7 CM’DEN KÜÇÜK OLAN YANIKLARA NE İYİ GELİR?

  • Çapı 6-7 cm’den küçük olan yanıklara, su buzlu olmayacak bir şekilde yaklaşık 20 dk boyunca serin su uygulayabilirsiniz.
  • Aşırı soğuk kompres uygulamamakla birlikte 5-15 dakikalık aralarla temiz ıslak bez ya da serin bir kompres uygulayabilirsiniz.
  • Antibiyotikli yakın için merhemler ve kremler sürebilir üzerini steril kalın bir bezle örtebilir ve bu şekilde enfeksiyonları önlemiş olursunuz. 
  • Aleo Vera bu tarz yanıklarda bakterilerin büyümesini engelleyip, dolaşımı teşvik eder. Bir Aleo Vera bitkisini koparıp içindeki jeli doğrudan bölgeye uygulayabilirsiniz. Katkı maddeli Aleo Veralı bir kremden ziyade direk bitkiyi kullanmanız daha sağlıklıdır.
  • Evinizde hiçbir merhem bulamadığınız taktirde etkilenen bölgeye saf bal uygulayabilirsiniz.
  • Hafif yanıklar ağrı ve acıya neden olabilir böyle durumlarda günlük dozaja dikkat ederek hafif ağrı kesici alabilirsiniz.
  • Kabarcıklara dokunmayın ve patlatmayın! Bu konuda bir endişeniz var ise mutlaka bir uzmana danışmalısınız.
  • Yanık olan bölgeyi güneşten koruyun.